Ý nghĩa tâm linh của bát hương trên ban thờ cúng?  

Bát hương là vật phẩm thờ cúng quen thuộc với bất kỳ người dân Việt Nam ta dù là bàn thờ gia tiên hay đình chùa, miếu mạo đều bắt buộc phải có. Tuy nhiên với nhiều người đặc biệt là những thế hệ trẻ chưa hiểu hết được ý nghĩa của việc đặt bát hương trên ban thờ gia tiên ngoài công dụng để cắm hương. 

Trong văn hóa thờ cúng tâm linh thì bát hương được coi là sợi dây kết nối giữa 2 cõi âm dương, là nơi con cháu bày tỏ tấm lòng thành kính dâng lên ông bà, tổ tiên, dòng họ để được phù hộ độ trì cho gia đình luôn mạnh khỏe, bình an và gặp được nhiều điều may mắn trong cuộc sống. Đặc biệt vào những ngày lễ tết, mùng 1 ngày rằm khi nén hương được thắp lên là thời khắc giao thoa giữa 2 cõi âm dương, giúp ông bà, tổ tiên có thể lắng nghe được những thỉnh cầu từ con cháu, chứng giám cho tấm lòng thành kính từ con cháu gửi đến. 

Bát hương còn chứa đựng những giá trị nghệ thuật tâm linh độc đáo. Trên bát hương thông thường sẽ khắc họa những họa tiết đẹp, cao quý như rồng bay phượng mua, song long chầu nguyệt mang ý nghĩa biểu tượng cho sự thịnh vượng, phú quý của gia chủ. 

Trong ngũ hành âm dương thì bát hương đại diện cho hành thổ để tạo nên sự cân bằng ngũ hành Kim - Thủy - Mộc - Hỏa - Thổ trên ban thờ cúng gia tiên, đây là điều rất cần thiết để tạo ra sự hài hòa nguồn sinh khí cho gia chủ để mang lại những điều may mắn, tốt lành cho gia chủ gặp được nhiều may mắn.  

Có những chất liệu bát hương nào? 

Bát hương được sử dụng thông thường từ 2 nguyên liệu chính đó chính là Bát hương đồng và gốm sứ, mỗi nguyên liệu thì có những ưu điểm khác nhau mà tùy theo sở thích cũng như nhu cầu của khách hàng mà lựa chọn bát hương bằng nguyên liệu nào cho phù hợp. Xưa kia thì cha ông ta sử dụng bát hương bằng gốm sứ nhiều hơn do giá thành rẻ, tuy nhiên ngày nay khi mức sống của con người nâng lên thì nhiều khách hàng có xu hướng lựa chọn bát hương bằng nguyên liệu đồng bởi mong muốn sở hữu những món đồ thờ cúng có tính trường tồn theo thời gian, là bảo vật di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. 

Nên sử dụng bao nhiêu bát hương trên bàn thờ cúng gia tiên và cách đặt thế nào cho chuẩn? 

Khi quan sát ban thờ gia tiên của nhiều gia đình ta có thể thấy được có gia đình thờ 1 bát hương, có gia đình thờ 2 bát hương hay 3,4,5 bát hương. Vậy tại sao lại như vậy? 

- Ban thờ có 1 bát hương: thông thường là những gia đình con thứ hoặc những gia đình có không gian thờ cúng hẹp như chung cư hay nhà nhỏ không để được ban thờ lớn nên chỉ bày 1 bát hương. Khi đặt bát hương này thì cũng tương đối dễ chỉ cần xác định đặt ở vị trí chính giữa phía bên trong ban thờ cúng và đặt cố định bát hương tại đó để thờ cúng. 

- Ban thờ có 2 bát hương: là gia đình thờ cúng Thổ Công và Gia tiên sẽ được xếp dọc đảm bảo bát hương thờ Thổ Công cao hơn và cách nhau 10cm. Tuy nhiên theo nhiều quan niệm thờ cúng ở Việt Nam thì không nên thờ cúng với số sẵn và đặc biệt là 2 sẽ mang đến sự không may cho gia chủ.   

- Ban thờ có 3 bát hương: là gia đình thờ cúng Thổ Công, Ông Mãnh Bà Cổ Tổ và Gia Tiên. 

+ Bát hương thờ Thổ Công, thần linh là bát hương có kích thước lớn nhất nằm ở chính giữa ban thờ và cao hơn 2 bát hương còn lại.  

+ Bát hương thờ gia tiên nhỏ hơn và đặt ở bên tay phải của bát hương Thổ Công.

+ Bát hương thờ Ông Mãnh Bà Cô nằm ở phía tay trái của bát hương Thổ Công. 

Để thuận tiện cho bày trí thì khách hàng nên sử dụng chiếc đôn tam cấp bằng gỗ dành cho bát hương. 

- Ban thờ có 4 bát hương là gia đình quý Phật Tử, ngoài thờ cúng Thổ Công, Ông Mãnh Bà Cô, Gia Tiên thì gia đình còn thờ cúng Phật. Tuy nhiên thông thường sẽ thờ cúng riêng ban thờ Phật và ban thờ Gia tiên bởi thờ cúng Phật là lễ chay là hương hoa quả do đó không nên đặt bát hương thờ Phật chung sẽ phạm đại kỵ. 

- Ban thờ có 5 bát hương là gia đình sẽ thờ cúng cả bên ngoại và bên nộ, được đặt nằm ngang theo thứ tự đặt bát hương sẽ là: 

+ Bát hương thờ Thổ Công nằm ở chính giữa và cao hơn so với 4 bát hương còn lại. 

+ Bát hương thờ tổ tiên của bên nội nằm bền phải, bên ngoại nằm ở bên trái của bát hương thờ Thổ Công. 

+ Bát hương thờ Ông Mãnh Bà Cô bên nội nằm bên phải và bên ngoại năm bên trái của bát hương thờ Tổ Tiên. 

Thông thường chúng ta thường thấy nhiều nhất đó chính là ban thờ 1 bát hương và 3 bát hương. 

>>>> Tham khảo thêm:  Bộ đồ thờ bằng bằng đồng thờ cúng gia tiên tuyệt đẹp cho gian thờ cúng gia tiên 

Một số lưu ý khi bày trí bát hương trên ban thờ gian tiên chuẩn và ý nghĩa? 

- Phải lựa chọn bát hương còn nguyên vẹn, không bị vỡ, hoa văn trên bát hương sắc nét để đảm bảo sự thành kính khi dâng lên ông bà, tổ tiên. 

- Chọn kích thước bát hương phù hợp với bàn thờ cúng gia tiên, do đó khi đi mua bát hương thì khách hàng nên xác định kích thước ban thờ gia tiên nhà mình kích thước như thế nào để nhân viên tư vấn mẫu phù hợp. Ngoài ra với những gia đình gia chủ có sử dụng Đỉnh đồng thờ cúng trên ban thờ gia tiên thì nên xác định đặt bát hương phía trước đỉnh đồng hay phía sau đỉnh đồng để lựa chọn kích thước cho phù hợp nhất. Nếu gia chủ đặt bát hương phía trước đỉnh đồng thì chiều cao cảu bát hương không nên quá cao sẽ che lấp hết đỉnh đồng khiến cho chúng ta không thể chiêm ngưỡng được vẻ đẹp của đỉnh đồng. Nếu đã mua bát hương rồi thì gia chủ nên sắm thêm một chiếc đôn gỗ để tăng thêm chiều cao cho chiếc đỉnh đồng. 

- Sau khi gia chủ đã cẩn thận lựa chọn được bát hương đẹp thì trước khi bày lên bàn thờ cúng tổ tiên thì tiến hành thanh tẩy cho bát hương sạch sẽ bằng cách rửa sạch sẽ bát hương bằng nước hoa bưởi, hoa nhài có thêm rượu, gừng, muối. Sau đó phải để cho bát hương thật khô ráo trước khi đặt cốt bát hương vào bên trong. Nên lựa chọn mua cốt bát hương ở những địa chỉ uy tín chất lượng để đảm bảo thành phần chuẩn theo yêu cầu gồm có 7 báu ( cốt Thất Bảo) hoặc 3 báu. 

- Quy trình bốc bát hương gia chủ có thể tự làm nếu có kinh nghiệm hoặc nhờ các thầy về lễ cho đúng. 

Hy vọng với bài viết trên đã giúp quý khách hàng có thêm những thông tin hữu ích khi bày trí bát hương trên ban thờ cúng gia tiên. Chúc quý khách hàng luôn an khang, thịnh vượng!